Samochód w firmie

Na temat zasad rozliczenia VAT-u oraz kosztów wykorzystania samochodu dla potrzeb firmy napisano już tak wiele…, że trudno się w tym połapać. Spróbujmy w jednym miejscu zebrać najważniejsze zasady tym rządzące.

Dla większości przedsiębiorców samochód to podstawowe narzędzie pracy. Zakup i utrzymanie samochodu stanowi z reguły niemałą pozycję kosztów firmy. Zdecydowanie korzystniej wychodzi zakup i użytkowanie samochodu z homologacją ciężarową, chociaż ostatnio także dla samochodów osobowych fiskus złagodził nieznacznie niekorzystne zasady ich rozliczania.

VAT

Zgodnie z obecnie obowiązującą wersją art. 86 ust. 3 VAT, z tytułu zakupu samochodu osobowego oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, podatnik zachowuje prawo do odliczenia 60 % kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 6.000 zł. Kupując do firmy samochód osobowy, nie mamy także w ogóle prawa odliczania VAT-u z faktur za paliwo. Faktury te wrzucimy co najwyżej w koszty.

Dużo korzystniejszym rozwiązaniem jest oczywiście zakup pojazdu o dopuszczalnej ładowności ponad 500 kg z homologacją ciężarową. W takim przypadku z tytułu zakupu pojazdu odliczymy cały VAT. Podobnie rzecz się będzie miała z fakturami za paliwo – VAT naliczony z tych faktur także będzie możliwy do odliczenia w prowadzonej przez nas firmie.

A może leasing?

Korzystnym rozwiązaniem dla wielu firm może być leasing pojazdu. Raty leasingowe regularnie pomniejszają nasz dochód, a w przypadku samochodów ciężarowych (z homologacją), dają podstawę do pełnego odliczenia VAT-u.

W przypadku leasingu pojazdu o dopuszczalnej ładowności ponad 500 kg z homologacją ciężarową na cele prowadzonej działalności gospodarczej, podatnik ma prawo do odliczania całości podatku naliczonego zawartego w ratach leasingowych oraz w fakturach za paliwo.

Dużo mniej korzystnie wypada to w przypadku leasingu samochodu osobowego. Prawo do odliczenia podatku z rat leasingowych jest ograniczone do 60% kwoty podatku wykazanego na fakturze, nie więcej jednak niż w sumie 6.000 zł. Z każdej kolejnej faktury można więc odliczyć nie więcej niż 60% podatku naliczonego zawartego w tej fakturze, aż do osiągnięcia 6.000 zł (dotyczy to także faktury dokumentującej opłatę wstępną). W tym przypadku przedsiębiorca nie ma też w ogóle prawa do odliczania VAT-u z faktur za paliwo.

W przypadku wykupu samochodu osobowego z leasingu – nabywca ma prawo do ponownego odliczenia 60% VAT-u naliczonego z faktury sprzedaży samochodu (nie więcej niż 6.000 zł), niezależnie od odliczeń, których dokonywał  z faktur leasingowych na zasadach opisanych powyżej.

Koszty naprawy

Niezależnie od masy pojazdu, jego rodzaju czy też homologacji ciężarowej, przepisy ustawy o VAT pozwalają na pełne odliczenie podatku naliczonego z tytułu kosztów naprawy samochodu, zakupu części zamiennych czy też materiałów eksploatacyjnych. Odliczenie to odbywa się na zasadach ogólnych.  

PIT, CIT

Ustawa o PIT posługuje się własną definicją samochodu osobowego. Także na gruncie podatku dochodowego, samochód osobowy w firmie traktowany jest przez fiskusa dużo mniej korzystnie.

Zgodnie z definicją ustawową, samochodem osobowym jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

1. pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,
2. pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 % długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,
3. pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,
4. pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
5. pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług;

W przypadku samochodów osobowych nie jest możliwa jednorazowa amortyzacja (w przypadku innych pojazdów ustawa dopuszcza to u podatników zaczynających działalność i u małych podatników - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 100 000 euro łącznej wartości odpisów). Zatem w koszty będziemy mogli co do zasady wrzucać tylko 20% wartości samochodu osobowego rocznie. Nie jest to więc dobry zakup w roku, w którym musimy wygenerować duże koszty. Co więcej, w przypadku samochodów osobowych niedozwolona jest także degresywna metoda amortyzacji, która pozwala skrócić jej czas i skumulować wyższe odpisy w pierwszych latach używania pojazdu.

Ponadto, warto unikać zakupu samochodów osobowych o wartości powyżej 20.000 euro. W przypadku samochodów droższych, nie wrzucimy w koszty ani odpisów amortyzacyjnych ani składek na ubezpieczenie, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro.

Opracowanie według stanu prawnego na 05.06.2010 r.

Artykuł opracowany przez