5 czerwca 2010 r. zmieniła się ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Nowelizacja komplikuje uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy oraz pozwolenia na budowę w odniesieniu do obiektów zabytkowych. Zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków wymagają także zabytki niewpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Dotychczas uzgodnienia z wojewódzkim konserwatorem zabytków wymagały decyzje o warunkach zabudowy i decyzje o pozwoleniu na budowę w odniesieniu do obszarów i obiektów wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków. Wojewódzkie rejestry zabytków nie obejmują jednak wielu obiektów o zabytkowym charakterze. Stąd inwestycje na obszarach nieobjętych rejestrem mogły być dokonywane w zasadzie bez ingerencji wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Od 5 czerwca 2010 r. obowiązek uzgodnień z wojewódzkim konserwatorem rozciągnięto także na obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków.
Co gorsza, zgodnie z przepisem przejściowym ustawy nowelizującej, do spraw wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem jej wejścia w życie stosuje się nowe wymogi. Oznacza to obowiązek dokonania uzgodnień także we wszystkich sprawach będących już w toku.
Nowe zasady nie tylko wydłużą czas wydawania decyzji (trzeba czekać na zgodę konserwatora), ale mogą także zablokować lub podnieść koszty wielu inwestycji w zabytkowych obiektach, niewpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków. Pocieszeniem niech będzie to, że większość gmin nie wywiązała się dotychczas z ustawowego obowiązku prowadzenia gminnych ewidencji zabytków. W terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, wojewódzcy konserwatorzy zabytków mają obowiązek przekazać wójtom i starostom wykaz zabytków niepisywanych dotychczas do rejestru, celem ich umieszczenia w gminnych ewidencjach.
Opracowanie według stanu prawnego na 05.06.2010 r.